...Μαύρη μέρα για τον Ελληνισμό – 28 Μαρτίου του 1930 – Η Κωνσταντινούπολη μετονομάζεται σε Ιστανμπούλ

Η πόλη ονομαζόταν από την ίδρυσή της (658/7 π.Χ.) έως και το 330 μ.Χ. Βυζάντιο.

Το 196 μ.Χ., και για σύντομο χρονικό διάστημα, έλαβε επίσης την ονομασία

Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Α΄, στα εγκαίνιά της το 330, την μετονόμασε Nova Roma (Νέα Ρώμη), όνομα που....
όμως δεν επικράτησε, καθώς η πόλη έγινε γρήγορα γνωστή ως Κωνσταντινούπολη (πόλη του Κωνσταντίνου), από το όνομα του ιδρυτή της.

Όπως παραδίδει ο ιστορικός Σωκράτης ο Σχολαστικός στην Εκκλησιαστική ιστορία του, η ονομασία Νέα Ρώμη κατοχυρώθηκε διά νόμου και φαίνεται πως απηχούσε έναν ρητορικό παραλληλισμό μεταξύ Ρώμης και Κωνσταντινούπολης.

Άλλες ονομασίες που της αποδόθηκαν είναι «Βασιλεύουσα»,«Βασιλίς των πόλεων», «Μεγαλόπολις» και «Επτάλοφος», ενώ αναφορά γίνεται και στο όνομα «Ανθούσα» (Florentia).

Κωνσταντινούπολη ηταν η επίσημη ονομασία μέχρι το 1923.

Σημερα σε ολο τον κοσμο ονομαζεται Istanbul, όπως μετονομάστηκε επίσημα από την Τουρκική Δημοκρατία στις 28 Μαρτίου του 1930.

Η ετυμολογία του όρου δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα.

Περισσότερο αποδεκτή είναι η άποψη πως προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «εις την Πόλη».

Θεωρείται εξάλλου πιθανό πως με δεδομένα τη σπουδαιότητα και το μέγεθός της, οι κάτοικοί της την αποκαλούσαν απλά «Πόλη», όπως αποκαλείται συχνά μέχρι σήμερα από τους Έλληνες.

Η ονομασία Ιστανμπούλ, μαζί με τις παραλλαγές Ιστινμπόλ (Istinbol) ή Ιστανμπόλ (Istanbol) χρησιμοποιήθηκαν κατά την περίοδο του σουλτανάτου των Σελτζούκων καθώς και κατά την πρώιμη οθωμανική περίοδο, ενώ η προφορά της ονομασίας ως «Εις την Πόλη» (Istinboli) πιστοποιείται σύμφωνα με πηγές από τα τέλη του 14ου αιώνα.

Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, ο όρος Ιστανμπούλ πηγάζει από τη λέξη Ισλαμπούλ (Islambul), δηλαδή πόλη του Ισλάμ, αν και αυτή η υπόθεση φαίνεται να προσκρούει στο γεγονός της χρήσης του ονόματος πριν ακόμα γίνει πρωτεύουσα της οθωμανικής αυτοκρατορίας.